Ký ức vặt - Phần 6

Thầy Huy (Nguyễn Như Huy)

“ Mai sau lớn khôn rồi làm sao có thể nào quên
Ngày xưa thầy dậy dỗ khi em tuổi còn thơ…”

Trong suốt 12 năm đi học thời phổ thông, mình toàn học các cô giáo, lên đến cấp 3 thì mới bắt đầu học thầy. Thầy là giáo viên dạy Văn kiêm giáo viên Chủ nhiệm trong suốt 3 năm liền.

Hồi mình vào lớp 10, lúc ấy thầy khoảng gần 50 tuổi, gần gần với tuổi bố mình, dân Hà nội chính gốc. Thầy Huy dáng người gầy, nhỏ, lưng hơi còng, trán cao do ít tóc. Khi đi dạy thầy hay mặc áo sơ mi kẻ ca rô xanh hoặc áo sơ mi trắng, đóng thùng, tay xách một cái cặp mầu da bò, và không khi nào thiếu cái mục kỉnh...

Ngay đầu năm lớp 10 mình đã được nghe truyền thuyết kể về nickname của thầy. Một thằng học sinh lớp trên chỉ vì chót buột miệng xướng cái đặc điểm dễ nhận dạng của thầy trong giờ cảm thụ thơ của ông em họ xa lắc xa lơ với thầy là ông Cù Huy Cận đã bị thầy cho xơi một cái tát.

Làm chủ nhiệm, vừa dạy vừa quản lý hơn 50 đứa tuổi ăn tuổi lớn, dở dở ương ương, nghịch hơn quỉ sứ trong cái thời bao cấp khốn khó là điều không phải dễ. Riêng cái đoạn sáng nào cũng gò lưng đạp lọc cọc từ tận Thành Công lên tận Lý Thường Kiệt, đến nơi cũng đủ hộc bơ, xong lại phải nói tới mấy tiết liền, tới tận trưa lại đạp xe về, nghe không đã thấy mệt,nên cái việc truyền thụ văn học cho lũ trẻ ranh là điều không tưởng. Ngay cái việc đọc, hiểu những cái được đọc trong sách giáo khoa thì có lẽ cũng chỉ non nửa lớp làm được, còn lĩnh hội với cảm thụ tác phẩm văn học này nọ thì chỉ là chuyện viễn tưởng. Hồi đấy đi học may lắm thì có nắm xôi chim chim tống vào bụng, không thì cứ thế nhịn đói mà đi học. Ngồi nghe giảng văn, bụng réo, mắt hoa, bánh qui hugo thì nuốt được chứ Victor Hugo thì thôi, chữ thầy em lại giả thầy. Còn cái văn học nước nhà, toàn học các tác phẩm từ cái đời ơ kìa, nhắm mắt lại toàn thấy nghèo với khổ, với bọn mình thì truyện ngắn cũng như truyện tranh, làm sao mà tiếp thu cho được.Thực ra mà nói cũng chẳng biết thầy có tâm huyết với môn văn học này không, nhưng mình nhớ là mỗi lần tới giờ văn, giọng thầy cứ đều đều như ru ngủ, thầy đọc, ở dưới đứa nào thích thì chép, không thì chúng nó làm việc riêng. Gì chứ ông Phong chó với ông Tuấn Anh bàn mình làm quái gì có vở văn, thầy đọc chúng nó chỉ giả vờ ngoáy ngoáy cái bút chứ đầu óc thì còn để tận đẩu đâu. Lâu lâu thầy ra sắc lệnh kiểm tra vở ghi và vở soạn. Lúc ấy các con giời mới cuống lên, tính kế thay vở mới. Thầy chắc cũng biết dưng mà kệ bố nhà chúng mày, học cũng thế mà không học cũng vẩn thế, thầy nhỉ. Với bọn củ chuối như mình thì học văn và hành văn là hai phạm trù hoàn toàn khác nhau…

Thầy Huy hiền nhưng cục tính. Bình thường không sao, nhưng lắm hôm thầy giảng ở trên, học trò ở dưới nói chuyện rào rào như cơm sôi, thầy hạ mục kỉnh phóng tầm mắt xuống khu vực trung tâm phát sóng, ôi thôi thế nào cũng có đứa trúng đạn. Nhẹ thì đứng lên trả lời vài câu hỏi, nặng thì đứng chịu trận nghe thầy lên lớp độ mươi phút, trong tiếng cười rúc rích của những đứa thoát hiểm phía xung quanh…Nhưng thầy cũng là người tình cảm. Nhớ có lần thi đá bóng giữa hai lớp, thầy xắn cả quần lên hò hét, phi cả ra giữa sân bế bổng thằng Ốt lên lúc nó làm bàn, thầy reo hò, sung sướng như một ông bố bế thằng con giai.

Mình nhớ nhất hai lần suýt bị thầy đuổi học. Một lần là chót dại cho người hùng cùng bàn mượn vở lên trả bài, vừa nhìn thấy vở mình thầy vứt mục kỉnh, tăng xông, mặt đỏ như gấc đuổi luôn hai đứa ra khỏi lớp. Lát sau xuống phòng bảo vệ nghe hạ hồi phân giải, và người hùng nhận hết lỗi lầm, thầy phán một câu đi vào lòng người rằng thì là mà…. mình chỉ là nạn nhân. Lần ấy người hùng bị đuổi học mời phụ huynh đến trường, còn mình thì bị thầy cho vào bộ nhớ. Còn lần nữa là mình với bạn Kiều Anh và Minh Cụt trốn học giờ Nga, đang thao thao bất tuyệt ở hàng u Tí thì thầy ở tầng 3 ngó xuống tóm sống. Thằng Minh cụt lúc đấy lại dám bảo là cô Hương hôm nay nghỉ. Lúc xuống thầy thấy cô Hương lù lù trong phòng giám hiệu, thầy hằm hằm lên lôi cổ 3 đứa xuống phòng hiệu trưởng vì tội vu khống. Vừa đi thầy vừa nói tá lả, tưởng quả này chết chắc nhưng thầy không biết học trò thầy đầu óc điện tử nghĩ ngay ra một kế mà đến giờ mình vẫn thấy mình suất sắc. Thầy hỏi tại sao các cô các cậu lại dám bỏ học giờ Nga…mình dạ thưa…dạ thưa thầy…mà chưa nghĩ là kế gì. Thấy thầy mắt long xòng xọc mình sợ quá đánh liều thưa thầy…vì em…vì em là…con gái... Thầy hứ lên một tiếng…thầy bảo thôi về lớp. Còn Minh cụt thì bị đuổi học vì chẳng nghĩ ra lý do gì. Là con gái thật tuyệt!

Nhớ lần mình bị mời phụ huynh đến vì không chịu xuống xếp hàng. Lần đó phải đến hơn chục đứa bị thầy tóm. Cả hội mình chỉ thoát mỗi em Chi bủm. Bố mình với mẹ bạm Thúy rủ nhau đến nhà thầy. Đinh ninh thế nào về cũng bị cho ăn chưởng, thế mà không về chỉ bị nhắc nhở có tí, thầy bảo nói chung là ngoan nhưng hơi thiếu ý thức tập thể. May thế! Sau lần ấy bố bảo hoàn cảnh nhà thầy cũng vất vả, thầy vừa phải đi dậy, vừa nuôi hai đứa con còn nhỏ vì vợ thầy sang Nga tìm đường cứu nước…nên chúng mày liệu, đừng có mà làm thầy phát điên.

Sau này ra trường rồi mình cũng chỉ có dịp đến nhà thầy khoảng 2, 3 lần gì đó vào dịp 20-11. Lần nào đến thầy cũng đọc cho cả lớp nghe thiệp chúc của bạn Lê Hường gửi thầy từ phương xa, giọng thầy tự hào, rưng rưng xúc động.
Những năm sau này học hành, đi làm bận rộn cũng chẳng có lúc nào đến thăm lại thầy, chắc thầy bây giờ cũng phải 70 rồi, hình như vẫn sống một mình với thằng con trai út.
Nhất định năm nay sẽ rủ mấy đứa nặc nôi đi thăm thầy bằng được, chẳng biết thầy còn nhận ra mình không nữa.
Thầy ơi…